Robert
ap Gwilym Ddu ~ 1766-1850
Un o feirdd mwyaf Cymru
Deuai ei fam, Jane Parry
o Frynhafod, Capel Uchaf, Clynnog ac roedd Robert
ap Gwilym Ddu (Robert Williams) yn
berchen ar lain o dir Ty'n-y-mynydd (yr ochr isaf
i'r lôn ger Bryngolau, Capel Uchaf. Gwelir y llain
hwn
ar Fap y Degwm, 1841. (Gweler Y Ffynnon, Chwefror 1989).
Ei emyn mwyaf adnabyddus yw:
Mae'r gwaed a redodd
ar y groes
O oes i oes i’w gofio,
Rhy fyr yw tragwyddoldeb llawn
I ddweud yn iawn amdano...
Un o alarnadau dwysaf
ac enwocaf yr iaith yw'r awdl a ganodd ar ôl colli
ei ferch yn un ar bymtheg oed. Ceir rhan o'r gofiant
yma:
... Angau arfog, miniog,
mawr,
Ar ei gadfarch ergydfawr,
Wele yma carlamodd,
A’i rym a’i egni a rodd;
Torrodd i lawr, drwy fawr feth,
Ein diddig, unig eneth...
Ymholais, crwydrais mewn cri; - och alar!
Hir chwiliais amdani;
Chwilio’r celloedd oedd eiddi,
A chwilio heb ei chael
hi.
Rhagor o wybodaeth
»» http://wbo.llgc.org.uk/cy/c-WILL-ROB-1766.html  |
